Amenore (Adet Görememe)

Amenore

 (Adet Görememe)

İki başlık altında incelemek gerekir.

Primer amenore:

Sekonder seks karakterlerin gelişmediği durumlarda  14 yaşına kadar adet görememe.

sekonder sek karakterleri gelişmiş ancak 16 yaşına kadar adet görememe.

Sekonder amenore :

Önceden adet gören kadının en az üç siklüs süresince yada 6 ay boyunca adet görememe durumudur.

Adet siklusu döngüsü:

 

Hipotalamus hipofiz over ekseninde görülen minimal değişiklikler an ovulasyon ve amenore ile sonuçlanır.

Anormal manstual fonksiyon  (Amenore)

1-hedef organlarda görülen patolojiler.

Serviks vajen hymn

2-Overe ait patolojiler

3-ön hipofize ait patolojiler.

4-santral sinir sisteminin (hipotalamik) bozukluklar

Hedef organlara ait bozukluklar

Aşermen sendromu (endometriumun yapışması)

Müllerian anomaliler

İmperfore hymen , vaginal septum

Androjen insensivitesi (testiküler feminizasyon)

Aşermen sendromu:

Bazal endemetrium dokusunun yapısının hasarlanmasına bağlı olarak fonksiyonel (dökülen) endemetrium dokusu yokluğudur.

Etiyoloji :

Aşırı pospartum (doğum sonu) kanama veya gebelik tahliyesi (küretaj)

uterus operasyonları( sezaryen, mymetktomi,metroplasti)

enfeksiyonlar (tüberküloz, sistomiyozis)

tanı:

HSG

3D USG

H/S

Tedavi:

HSG(Rahim röntgeni)

3D ultrason

H/S(histereskopi)

Tedavi:

 D-C(küretaj) eski yöntem

 H/S adezyolizis

 

Müllerian agenezisi:

 Rokitansky-Kuster_-mayer sendromu:

 primer amenore ile birlikte kör bir vajen uterus ve fibalar yoktur. Bazen ruberter uterus olabilir. Genotip olarak 46XX overler gelişmiş fiziksel ve sekonder gelişimi normal.

1/3 oranında üriner sistem anomalisi ile beraber olabilir. Daha az oranda da iskelet sistemi anomalisi görülebilir. Testiküler feminizasyon :

X bağlı hücre içi androjen reseptör defekti vardır.

Genotip olarak 46XYdir.

Gonodal erkek dış genital organlar dişi görünümündedir.

Kliniği:

Kör bir vajen.

Testisler sıklık ile ingüinal kanalda kalmıştır.

Overler izlenmez.

LH ve testesteron hormonları kanda yüksektir.

Gelişme normal kıllanma olabilir.

Meme gelişimi de normaldir.

Ayrıcı tanı:

Karyotip olarak tanı kolay ve kesin konur.

Hymen imperforatus (kapalı hymen) durumu vardır.

Cerrahi yolla düzeltilir.

Overe ait bozukluklar:

Gonodal disgenezisi ve agenezisi

Rezistan over sendromu

Erken over yetmezliği

Radyasyon ve kemoterapi maruziyeti

Gonodal disgenezis (yumustalık gelişmemiş)

Primer yada sekonder amerone ile karşımıza çıkar.

Primer amenore vakalarında

 %50 oranda 45X0 (Turner sendromu)

%25 mozaik

%25-46XX

Turner Sendromu : (46X0)

Kliniği:

Kısa boy

Yele boyun

Göğüs kafesi ve iskele sistemi bozukluğu

Hormonal olarak hipergonodotropik hipogonadizm seksüel infentilizm.

Mozaik gonodal disgenezis

Y kromozomu içeren kişilerde görülen durum.

Böyle durumlarda gonodlar çıkarılmalıdır.

Virilizasyon (erkekleşme) ve tümör gelişimini engellemek için bu işlem yapılır.

Rezistans over sendromu:

Gelişme normal

Overlede primordial follükül gelişimi mevcut(yumruta)

Oto ümmin hastalık yok.

Gonad hormonlarına karşı reseptür düzeyinde direnç vadır.

Tanı:

Laporaskopik over biyopsisi ile konur.

Tedavi:

Gebelik şansı yok. Ancak Oosit (yumurta)donasyonu ömür boyu hormon replasman tedavisi (HRT) verilmelidir.

POF sendromu (erken over yetmezliği)

Nedeni bilinmiyor.

 

Ancak ,oto ümmin kromozomal defekt mal defekt mollüküler enetik familyal FSH reseptör mutasyonu Firajil X sendromu

Enfeksiyon: kabakulak

Radyosyon kemoterapi sorumlu tutulmuştur .

Tanı:

Hasat 30 yaş altında ise ;

Karyotip(kromozom)bakılmalı

Fenotip gözlemlenmeli

Tedavi:

 Gebelik şansı yok yumurta donasyonu

HRT tedavisi

Radyasyon

Radyasyon 60Rad altında şua alan kimselerde over zarar görmez.

250-500Rad alındı ve hasta 40 yaş altında ise kısırlık etkisi %60 kadar

500Rad üzerinde alındıysa %100 kısırlık etkisi görülür.

Hipofize ait bozukluklar:

Tümör (Cushing, prolaktinoma, adenomlar)

Bası yapan non spesifik lezyonlar

Hipofiz iskemisi

Pos partum dönemde görülen aşırı kanamaya bağlı gelişen hipofiz yetmezliği (sheehan) sendromu

Hipofizdeki adonomlar 10mm üzerinde ise makro adonom altında ise mikro adonom tanısı MR tekniği ile koyulmaktadır.

Sekonder amenoresi olan kadınların 1/3 galaktore (memelerden süt gelmesi) vardır. Bunlarda prolaktin değeri Yüksektir.

Tedavi:

Medikal (dopamin agonistleri)

Cerrahi:

Hiperprolaktinimi :

Kanda prolaktin hormonunun yüksekliği anlamına gelir.

Etiyoloji:

Stres

Anksiyete

Proteinden zengin diyet

Hipotroidi

Kronik böbrek yetmezliği

Göğüs duvarı travma (seks yapma)

Zona

Anti depresanlar

Tanı:

Prolaktin tayini gerekirse hipofiz MR.

Kalman sendromu:

Anozmi (koku alamama, amenore (X bağlı kal geni)

Tümörler:

Tanı için FSH, LH, prolaktin ,TSH) ultrason kromozom analizi

Amenore kliniği: (laboratuvarı)

Klinik                          serum FSH                      serum LH

Normal erişkin kadın              5-20İU/ml                               5-10İU/ml

Hipogonodatropik                  <5İU/ml                                 <5İU/ml

(primer yetmezlik)

Hipergonodatropik                 >20İU/ml                              >20İU/ml

(post menopoz)