Dismenore (sancılı adet görme)

Dismenore (sancılı adet görme)

Adet görme kadın organizması için fizyolojik bir olaydır. Pek çok kadın bu durumu sessiz geçiremez, organik ya da psikolojik rahatsızlıklardan yakınır. Bu dönemi belirgin şikayeti olmadan geçiren kadınlarda vardır. (%50)

Yakınmalar metabolik , hormonal ve psikolojik farklılıklardan ileri gelir. Ergenlik döneminde giren her genç kız 28 günde bir adet görür. Bu durum menapoza kadar ayda bir şeklinde devam eder. Kadınların %50’sinde kanama döneminde hafif ağrı hissedilebilir. Ancak ağrı bazen kanama süresince çok şiddetli olur, bu duruma DİSMENORE adı verilmektedir.

Yunanca bir kelimeden alınmıştır. DİS: Zor MEN Ç ay Rhioa; akıntı anlamına gelir.

Sancı, adet kanının ve dökülen endometrial hücrelerin dışarı atılması için gereklidir. Yumurtlama sonrası gelişen corpus luteum 17-OH- PROGESTERON salgılar. Gebelik gerçekleşmez ve hormon seviyesi düşünce doku fosfolipitleri yıkılır. Endometriumda prostaglandin (PG) açığa çıkar. Prostaglandin uterusu kasan bir üründür.

Böylece adet kanı ve dökülen hücreler rahim azgından dışarı atılır. Kadınlar menstruasyonu, ağrısız yada çok azağrılı geçirirler. Şayet PG yüksek düzeyde yapılır ise rahim kasılmasının ortaya çıkar. Bu da yoğun ve şiddetli ağrı olarak hissedilir. Şiddetli hissedilen dönemlerde kadınlar günlük işlerine gidemez öğrenci ise okul devamsızlığı ortaya çıkar.

Normal adet siklusu:

21-35 gün aralık

3-7 gün süre

40 mm’den az kanama miktarı ile olmalıdır.

Dismenorede normal siklus düzeni çoğu kere değişmez.

Normal siklus şu fazlarla gelişir.

1.     Folliküler faz (yumurtlama öncesi)

Beyin hipotalamustan GnRh salgılanır.

GnRh hipofizden FSH ve LH hormonunu salgılanır. FSH yumurtkıklardan follikül gelişimini hızlandırır. Folliküllerden ESTRADİOL(E2) ovulasyona yakın günlerde FSH baskılar LH artırır.

2.Ovulasyon fazı (yumurtlama )

E2 hormonu artar. LH da artar. Endometrium profilerasyonu daha fazla gelişir. LH artışı progesteron salgılatır. Folliküllerdeki artışı progesteron salgılatır. Folliküllerdeki granüloza hücreleri luteinize olur. Progesteron artışı FSH ve LH artışı sağlar. Pik yapan LH folliküli çatlatır. Yumurta dışarı atılır.

3.Luteal faz (Sekretuar faz)

GnRh sıklığı azalır ve FSH ve LH azalır. Corpus luteum 17-OH PROGESTERON salgılanır. Endometrium sekretuar faza geçer. Gebelik yok ise luteoliz başlar. E2 ve progesteron düşer. Endometrium dökülür ve kanama olur. Dismenore iki başlık altında irdelenir.

Primer dismenore: kadınların yarısında bu tür şikayetler vardır. Ancak bunların %19’da ilaç tedavisi alarak yakınmalarını ortadan kaldırabilirler.

İlk adet döneminden itibaren veya takip eden 2 yıl içinde başlar.

Sebebi tam bilinmiyor.

20-25 yaşına kadar devam eder.

Ağrılar zararsızdır.

Ergenlik çağında yaygındır.

Doğumdan sonra ya geçer yada hafifletir.

Ağrı adet kanamasından saatler önce yada adetle başlar. 1-2 gün içinde sona erer.

Ağrılar lokalize kolik yada spazmotik tarzdadır.

Uterus kasılmaları:

2-4 dakika ara ile

30-60 saniye süre

100 mmhg basınç kuvvetle gelir.

Pelviste patoloji yoktur.

Ağrı genellikle kanamalar ile başlar.

48-72 saat içinde sona erer.

Eğrılar künt ve kasık ve bacakların iç kısımlarında hissedilir.

Bulantı kusma halsizlik ishal ve kabızlık şikayetleri de şiddetli ağrılarda sıkça yaşanır.

Diğer ağrıların tersine basınç sıcak uygulama ve pozisyon değiştirmekle ağrı hafifler.

Sekonder dismenore:

İleri yaşlarda görülür.

Çoğu kere pelvis içi bir patolojiye bağlıdır.

Ağrı,

Jinekolojik bir patoloji sonucu,

Adetin 3. Gününden çok sürmüş ise,

Kanamalı yada kanamasız dönemde ortaya çıkar ise,

Adet kanmasından birkaç gün önce başlar ise,

Sekonder dismenoreyi yapan patolojiler,

Endometriozis,

Genital enfeksiyonlar,

Rahim ağzo darlığı,

Myomlar

Rahim pozisyonu

Spiral

Uterus

Rahim içi yapışıklık

Rahim tümörleri

Çift uterus

Kapalı kızlık zarı

Sınıflandırma

Grade 1

 mentruasyonda ağrı yok

Aktivite

Enfeli yok

Ciddi belirti yok

Ağrı kesiciye gereksinim yok

Grade 2

Mentrusyonda hafif ağrı var

Aktivite çalışma engeli çok nadir

Belirtiler yok

Ağrı kesiciye gereksinim nadiren

Grade 3

Menstruasyonda ağrı var

Günlük aktivite etkilenir

Belirtiler var

Ağrı kesiciye gereksinim var

Grade4

Aktivite günlük yaşam etkilenir

Belirtiler şiddetli görülür.

Bulantı kabızlık kusma halsizlik görülür

Analjezik gerekir

Dismenore şikayeti olan kadınlar ne zaman doktora gitmeli :

Ağrı adet kanmasından ayrı zamanda

Çok şiddetli

2-3 günden fazla sürer

Adet krampları şeklinde değil ise

Dismenore ile nasıl baş edebiliriz yada tıbbi tedavi almadan önce yapılacak uygulamalar

  • Adet öncesi veya içinde iken

  • Çay kahve çikolata kola gibi yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalı

  • Ağrılı bölgeye sıcak uygulama

  • Ağrılı bölgeye masaj

  • İstirahat etmek

  • Non steroid anti inflamatuar analjezikler kullanın

  • Düzenli egzersiz yapın

  • Günde 2 llitre su tüketin

  • Ilık duş alın

  • Bitkisel besinler ve çaylar tüketin

  • Sigara içmeyin

  • Alkol almayı sınırlandırın

Şunları unutmayalım

Dismenore psikolojik bir sorun değildir.

Doğum yapmak dismenoreyi ortadan kaldırmaz.

Dismenore de her ne zaman olur ise olsun mutlaka jinekolojik muayene yapılmalıdır.

Tedavi:

1.     Medikal tedavi

NSAİ analjezikler

Anti kolinerjikler

Düz kas gevşelticiler

Beta adrenerjikler

Doğum kontrol hormonal yöntemler

Kalsiyum kanal blokürleri

2.     Cerrahi yöntemler

     Presekral nörektomi

L/S luna op

 

 

 

 

 

error

Bu blog yazısını beğendin mi? Lütfen paylaşalım :)