GEBELİK ve İNFERTİLİTEDE D VİTAMİNİ

GEBELİK ve İNFERTİLİTE’DE

D VİTAMİNİ

Vücut için önemli olan D vitamini başta kas –iskelet sistemi yanında diğer sistemlere farklı etkileri olan daha çok hormon yapısında bir moleküldür.

Raşitizm ilk defa 17. Yüzyılda Dr Daniel tarafından tanımlanıyor Kötü koşullarda ve güneş ışığından faydalanamayan bodrum katalarında çalişan insanlarda görmeye başlamışlar.1922 yıllarında Morino balığı karaciğer yağı raşitizmi tedavi edince o zamanda +: vitamin olarak (A,B ve C)D vitamini adını almıştır.

  D2 ve D3 diye iki formu var.D2 formu bitki ve maya mantarlarında üretilir ayrıca takviye gıdalarda da yüksek oranda bulunur.D3 vitmani ise en aktif D vitamin formudur.Direkt güneş ışınına maruziyet esnasında deride sentez edilir.

 

 D vitamininin biyolojik etkisi

Genetik yapıya etkisi;

Nükleer VDR bağlanır Sonuç ta  200 kadar gen kontrol edilir.Böylece metabolizma anabolizma hücre siklusu fonksiyonlarında rol oynar.

Genetik yapı dışında etkisi

VDR hücre duvarı/stoplazma da bulunan reseptörleri uyararak hızlı etki başlatır.

 D vitamini etkileri:

  •  Kalsiyum /fosfor metabolizması

  •   Barsakta kalsiyum magnezyum fosfat emilimi artırır

  •   Kemik mineralizasyonunu artırır

  • İmmünomodülatördür

  • Anti inflamatuar etkisi var

  • VDR reseptölerine ayrıca  OVER,UTERUS ve TESTİSLSER dede rastlanmaktadır.

D vitamini alımı:

Bitkilerden: Ergokalsiferol

Hayvansal: balık yumurta süt)kalekalsiferol)

Diyet ile ancak ihtiyacın ancak %10-50 kadar alınmaktadır.Yeterli güneş işıgında yeterli süre kalınmada ihtiyaç karşılanacaktır. Yenidğanlara 1 yaşına kadar d vit. Takviyesi yapılmalıdır.D vit. Kanda proteinlere bağlanarak taşınır.25-OH D yarılanma ömrü 2-3 haftadır.

D vit sentezini durduranalar:

  • Hiperklasemi

  • Hiperfosfatemi

  • Düşük paratroid hormon

  • Ciddi karaciğer ve böbrek hasatalıgı

  • Rifampisin

  • Epilepsi ilaçları

D vitamini güneşten faydalanarak günlük ihtiyaç giderilebilir. Yüz ,eller ve kollar 15 dakika güneş görmesi günlük yeterli olan 800-1000 IU/günlük doz alınmış olacaktır.haftada 2-3 kez yapmak kafi .D3 formu esas aktif formdur D3 derinin st.spinosum ve basale tabaklarında sentezlenir. Eger tüm vücut 30 dakika güneşte kalırsa toplam 20.000 IU d vit.senetezlenmiş olacaktır.Güneşin 200-280nm dalga boyları D vit sentezi  için gerekli ışınlardır.

 

D vitamini dozu

  Diyetle alınan doz 200-600 IU

 0-1 yaş arası    400IU

 1-18 yaş arası  1000 IU

18 yaş üzeri      800 IU

D vitamini eksikliği nedenleri

  • Yetersiz diyet alımı

  • Yetersiz güneş ışığı

  • Barsak emiliminde sorunlar

  • Karaciğer ve böbrekte aktifleşememe

  • Emilimi azaltan ilaçlar(fenobarbital karbonazepin )

Son yıllarda D vitamini alınımında azalma gözlemlenmiştir. Özellikle ofis çalışanları , çalışıma ve sosyal yaşam değişikliği, güneş kremi kullanımı durumları.

Serum vitamin normal değeri 10-50 ünite arasıdır.

D vitamini test sonucunu etkileyen nedenler.

  • Genetik farklılık

  • Kalsium alımı

  • VKİ

  • Mevsimsel değişim

  • Hastalıklar

  • Yaş, ırk , cinsiyet , siklus dönemi

 Kanda D vitamini değerleri

  Eksik     < 12ng/ml

 Yetersis   12-20ng/ml

Yeterli    >20 ng/ml

Toksik    >50ng/ml genellikle 100ng/ml  üzerindeki  değer kabul edilir 

Hiper D vitaminozu

  • Aşırı doz alma

  • Bazı hastalıklarda (Tbc, lenfoma) aşırı D vitamini üretimi

  • İntoksikasyon (uzun süre devam eder.)

  • Metastatik kalsifikasyon

D vitamini verilmesi

  • Vitamin D değeri 8-24 ng/ml aralığında tutulması kalp damar hastalıkları riskini düşürecektir.

  • Eksikliğinde yetişkinlerde ölüm riski artmaktadır.

  • Bu hastalara kalsiyum ve vitamin D verilmesi riski azaltacaktır. Ancak böbrek taşı açısından dikkatli olunmalıdır.

  • Vitamin D eksikliği ile kanser ilişkisi yoktur.

Gebelerde vitamin D kullanımı

  • Doğum ağırlığını arttırır

  • SGA (Düşük kilolu bebek ) azaltıyor.

  • Erken doğumu azaltır.

  • Gebelikte önerilen D vitamini dozu 400-2000 İU/gün

Vitamin D polikistik over ilişkisi (PKOH)

  • Vitamin D serum değeri normal ise insülin rezidansı üzerinde olumlu etki yapar.

  • Aynı zamanda AMH üzerinede olumlu etki etmektedir.

  • Overlerdeki yumurta gelişimi üzerinede (Follükülo genezis) pozitif etkisi vardır.

D vitamini miyom ilişkisi

  • D vitamini miyom hücreleride apopitozis (hücre ölümü) uyarmaktadır.

  • Eksikliğinde miyom görülme sıklığı artmaktadır.

D vitamini endometriozis ilişkisi

  • Aşırı vitamin D endometriozisin tekrarlama riskini arttırır. Ancak yeni damar gelişimi durdurur. Sonuçta vitamin D endometriotik odakları baskılamaktadır.

Vitamin D Over rezervi ilişkisi

  • Vitamin D granüloza hücrelerinde FSH ve progesteron üretimini ve salınımı etkiler.

  • Androjen aktivitesini tetikleyerek fertiliteyi arttırır.

  • AMH ve over reservi üzerine olumlu etkisi vardır.

Vitamin D abortus ilişkisi

Spontan düşüklerde ilişki bulunamamış ancak 2 ve üzeri adışık gebelik kayıplarında vitamin D < 20ng/ml ölçülmüş bu nedenle tekrarlayan gebelik kayıplarında vitamin D eksikliği neden olduğu bildirilmiştir.

Vitamin D endometrium kalitesinide olumlu katkı yapmaktadır. Böylece gebelik yakalama oranı canlı doğum oranları artışları olmaktadır.

Ülkemizde vitamin D eksikliği annelerin %96 yeni doğanların %80 inde vitamin D değeri 10ng/ml altında bulunmuştur.

Vitamin D kimlere bakılmalı

  • Kemik ağrısı

  • Alkalen fosfatasz yüksekliği

  • Kalsiyum ve fosfor düşüklüğü

  • Düşme ve kırık riski olanlar

  • Gebelik

  • Tekrarlayan düşükler

  •  İVF planlanacak hastalar 

 

 

 

 

 

 

error

Bu blog yazısını beğendin mi? Lütfen paylaşalım :)