MENSTRÜEL SİKLUS  DÜZENİ

MENSTRÜEL SİKLUS  DÜZENİ

 

Normal mensiklus embrio yerleşmesine hazırlanan kadınlarda hormonüretimine bağlı olarak rahim iç duvarında(endometrial) büyüme diye adlandırılır.

 Normal siklus düzeni:

  •   süresi   21-35 gün ortalama 28 günde bir

  •  kanama süresi: 3-8 gün

  •  kan kaybı  15-80ml ortalama 30ml

Siklus bozukluklarına neden olan durumlar

  •  enfeksiyonlar

  •  düşük

  •  tümoral

  • diger nedenler

Menstrüel Siklüsün Tanımı

menstrüel siklus

Hipotalamus­­ ——– Hipofiz——–Over——–Östrojen + progesteron——–Endemetrium

                        GnRH                FSH+LH         

Düzeninde çalışma aksı çıkarılır.

Menstürel siklüsta endemetrium da (uterusta)

 -Prolifaratif faz

 -Sekretuar faz

 -Menstürel faz

Şeklinde birbirini takip eder.

Over ve endemetriumda ki değişimleri senkroze devam eder. Overde folükül gelişirken endemertirum prolitaraf faza geçer. Ovülazyon neticesi ile overde corpus luteum (Sarı cisim) gelişir. Ve progestan salgılanır. Aynı anda endemetriumda sekretuar gelişikler görülür.

Hipotalamustan salgılanan GnRH (Gonado trpoin salgılatıcı hormon)

  • FSH ve Lh sekresyanı kontrol eder.

  • Pulsatil salınır.

  • Devamlı salınması hipofizde reseptörlerin baskılanmasına yol açar.

  • Yarı ömrü 2-4 dkdır.

GnRH

  •  Folüküler fazda her 90 dk bir

  • Geç follüküler fazda 60 -70 dk bir

  • Lüteal fazda düşük seviyede her 150 dk bir salgılanır.

Overde follükül gelişimi

İntra uterin hayatın 20. Gebelik haftasında düşü fetüste yumurta havuzunda 6-7 milyon yumurta

Doğumda 1-2 milyon

Puberta (blug çağında) 400.000 yumurtaya sahip olunur.

Yumurta (Oosit) embriojik olarak mezankimden orijin alırlar.

6-8. gebelik haftalarında hızlı mitoz bölünmeye uğrayarak 20. Gebelik haftasında oosit sayısı 6-7 milyon yumurta (primordial follükül  ) gelişir.

Primordial follükül İgsi şeklinde tek katlı granolaza hücre tabakası ile çevrilmiştir.

Bu follüküller mayoz bölünmenin profaz safasında takılı kalırlar.

20. gebelik haftasında hızlı bir atrazi gelişir.

En hızlı atrazi doğumdan hemen önce 6-7 milyon yumurtadan 1-2 milyona 2. En hızlı atrazi ise puberta döneminde 1-2 milyon yurmutadan 400.000 yumurta (promordial follükül) iner.

Overde follüküler faz

Pirimordial follükül——– preantral folükül—–antral follükül—– preovulatuar follükül

——————— —————–10-14 gün———————————————

—————————————70-72gün————————————————

Her siklüste 1 den fazla primordial follükül gelişir.

Bunlardan birisi öne geçer. Motür hale gelir. 10-14. Gün sonrada otokrin paraktrin etkileşimi sonrası dominat follükülde ovulasyon gerçekleşir. Şayet birden fazla dominat follükül varsa birden fazla ovulasyon oluşur. Ve çoğul gebelikler görülür.

Primordial follükül seçilimi bir önceki siklüsta gerçekleşir. Östrojen progesteron inhibin düzeyleri düşer. FSH ve LH artışı sonucu follükül gelişimi başlar. Ancak erken dönemde premordial folükül gelişimi gonodotropik hormo seviyesinden bağımsız gelişir. Ancak FSH nın follikül üzerindeki etkisi preantral dönemde başlar.gelişen oosit boyutu 200mikron ulaşır. Primordial foll primer foll dönüşürken granüloza hücreler on beş kat artacaktır Preantral follikül oosit boyutu artarken yumurta zona pellüsida ile çevrelenir.içten dişa  oosit—granüloza hücrleri——–zona pellusida—-teka hücreleri şeklinde sıralanır.

  Preantral follikül de FSH  +  Aramotizasyon

Androjen————————— östrojene dönüşür

FSH fonksiyonları

  •  Steroidogenezis

  • Granuloza hücre proliferasyonu

Preantral follikül aşamasına kadar follikül üzerinde FSH reseptörü bulunmaz Androjen aramatizasyonu  ve östrojen dönüşümü için FSH ihtiyaç vardır.Eger FSH nın androjen üzerinde aramotizasyon etkisi oluşmaz ise androjen 5 alfa redüktaz ile  5 alfaandrojene dönüşür böylece östrojen üzerinde negatif inhibitör etki gösterecektir.

Preantral foll:

Aramotizasyon omaz ise östrojen seviyesi düşer androjenik ortam ortaya çıkar.bu ortamda folliküller atreziye gider

Bir follikülün başarılı gelşimi için

  Androjenlerin  östrojene dönüşünü şarttır.Bunu başaran follikül dominans kazanır atrofiden kurtulur  Antral follikül  östrojen ve FSH etkisi ile granüloza hücrelerinden intersellüler aralığa sıvı salınır ve endokrin ortam gelişir. E2 artar Antral foll FSH ile                              Androjen üretimi artar

Normalde siklusun ortasına kadar antral follükül içerisinde LH bulunmaz. Şayet prematüre LH artışı olursa granüleza hücrelerinde mitoz azalır. İntra follüküller androjen artar.

Antral follüküllerde bulunan teka hücrelerinde 20.000 LH resettürü bulunur. LH teka hücrelerini etkiler. Halbuki FSH granüzü hücrelerini uyarır. Teka hücrelerinde LH nın yanıtı olarak androjen sentezi gerçekleşir. Temel madde kolestroldür. androsteneoiden Kolestrol          Testosteron  Ardından FSH arametizasyonu ile andrositenoiden E1 (Östron) testosterondan E2 (Estrodiol) sentezi gerçekleşir. Bu duruma iki hücre senkroze çalışması denilir. Teka hücrelerinde sentez edilen androjen ve testastoren glorizo hücrelerine geçerek FSH nın etkisi ile E2 E1 e dönüşür. Küçük antral follüküler androjenler östrojene dönüşemezler androjen düzeyinde kalırlar.

FSH düşerse buna bağımlı aramotoroz aktiveside azalır. Follüküler apotizosize gider. Düşük hassas düzeyde  FSH ve LH inhibe olur.

Antralfollükül   E2 Yüksek konsantrasyondaFSH inhibe LH sitimüle olur.

İnhibin FSH sekresyonunu baskılar aktivin ise FSH yı uyarır.

Follistaltin FSH inhibe eder. İnhibinin A ve B formu vardır. İnhibin B follüküllerden FSH’nın geri çekilmesine neden olur. Ve dominant follükül gelişri. İnhibin B ise ovülasyondan hemen sonra pik yapar.

  • İnhiba A geç litüel fazda FSH süprize eder.

  • İnhibinin fonksiyonları

  • FSH sentez ve sekresyonunu durdurur.

  • GnRH reseptör regülasyonunu inhibisyon.

  • GnRH reseptör sayısını azaltır.

  • İntra sellüler GnRH yıkımını sağlar.

Aktivin ise

Granoz hücrelerinden sentez edilir.6 supsuratı vardır. Fonksiyonların

  • Granüze hücrelerinde FSH reseptörlerini arttırır.

  • Aramatürazyon ve inhibi üretimini arttırır.

  • Ovulasyondan hemen önce granülazo hücreleri tarafından sentez edilen progesteron üretimini azaltır.

  • Prematüre lütainizayonu önler.

  • İGF ‘nin (insülün benzeri büyüme faktörü)

  • Yapısı insüilüne benzer

  • Bir büyüme faktörüdür.

  • Fonksiyonları

  • DNA sentezini arttırır.

  • Steroid aramatoz aktivitesini

  • LH resptör sentezini

  • Progesteron üretimini

  • Gronalizo hücre mitozu

  • FSH E2 Gonodo tropik hormonlar İGF’yi arttırırlar.

  • Preleotuvar devrede

  • E2 artar LH surge

  • LH gronüleze hücrelerinde LH sentezini arttırır.

  • Ovulasyon döneminde LH surgesi

  • Oosit te mayoz bölünme tamamlanır.

  • Gronülüze hücrelerinde lüteinilasyon

  • Progesteron ve prostaglandin sentezi

  • Follikül rüptürünü progesteron ve prostaglandin sağlar

  • FSH mid siklusta artar böylece follikül bağlantıları kopar LH reseptörü artışı görülür.

  • Luteal faz

Salınan progesteron yeni follikül gelişimini engeller gebelik oluşursa plasentadan steroidogenezis başlayıncaya kadar hCG luteal fonsiyonların devamını sağlar.

 Endometrıumda olan değişimler

Fonsiyonel endometrıum atılır

Bazal endometrıum yerinde katıl atılmaz.sekretuar faz ovulasyondan 48-72 saat içinde progesterona bağlı hücre lümeninde glikojen içeren vakuoller oluşur 19-20. Günlerde apokrin sekresyon ve menstruel kanama gerçekleşir

 

Menstruel kanama

  Döllenene embrıo endometrıuma yerleşmez ve hCG sekresyonu olmaz ise corpus luteum dejenere olur E2 ve progesteron düşer spiral arterlerde spzam endometrıumda iskemi fonksiyonel tabakada hasar  ProstaglandinF2alfa üretimine bağlı vazospazm ve myometrıal kasılma nekrotin fonksiyonel tabakanın ve kanın atılması ile sonlanır.

Gebelik yok ise

Corpus luteum 12-16 gün sonra regrese olur gebelikete hCG artışı LH taklit ederek copus luteumdan progesteron salınımını uyarır gebeliğin 8. Haftasına  kadar fonksiyonunu sürdürür.ta ki plasenta bu görevi üstleninceye kadar

Luteal faz defekti:

Ovulasyondan 6-8 gün sonra siklusun 21.-24. Günlerinde endometrial biopsi sonucu menstrüel siklus ile uyumu 2 gün ve daha uzun  aynı günde progesteron 10ng/ml düşük ise luteal faz defekti denilir

Anovulasyıon tanısı için

      Adetin 21.-24. Günleri arasında progesteron değeri5ng/ml düşük follikül büyümüyor ise tanı konulur

 

 

 

error

Bu blog yazısını beğendin mi? Lütfen paylaşalım :)