Spiral (Rahim içi aracı)

Spiral (Rahim içi aracı) (RİA)

Uzun süredir kullanılan oldukça etkili doğum kontrol yöntemidir.

Etki mekanizması endometrium ve rahim içerisinde lokal inflamatuar reaksiyon oluşturarak yapar. Bakır içeren RİA’lar ise içerisindeki bakırın spermler için toksit etki oluşturmasına bağlıdır. RİA’lar pelvik enfeksiyon riskini arttırırlar. Ancak vaginal ve servikal enfeksiyon yoksa risk artışı oluşturmazlar. Risk artışı enfeksiyon durumu veya şüphesi olan kadınlarda daha sık görülür. Böyle kadınlarda RİA uygulamadan önce enfeksiyon durumu teyit edilmeli tedavi yapılmalıdır.

 

 

Hormonlu RİA (mirena) salınan levonergesterol progesteron hormu etkisi ile endometrium bezlerinde atrofi ve stromal desidüalizasyon ayrıca sistemik etki göstererek korur.

RİA tipleri:

İnert, plastik, polietiler,polipropilen

Bakır içeren hormon içeren

Proksimal tüplerin ostiumuna yerleştirilen ESSURE

ESSURE 2000’li yılların başlarından beri uygulanmaktadır.

Kalıcı bir yöntemdir.

RİA kimlere uygulanmalıdır

Gebelik riski ortadan kaldırılmalı

CYBH (Cinsel yolla bulaşan hastalık) taranmalı.

Bakteriyel vaginozis varsa tedavi edilmeli.

Kramp, ağrı, pıhtılaşma

Vaginal doğum öyküsü

Daha önce RİA takılma hikayesi

Bakır veya mirena takılma hikayesi

RİA’ların uygulamamasına gösteren mutlak durum akut pelvik enfeksiyon olgularıdır.

Dismenoresi olan hastaya bakırlı RİA takılmamalıdır.

Yoğun kanaması  ve dismenoresi olan ( sancılı adet görme) hastaya mirena tavsiye edilmelidir.

RİA uygulaması

Genellikle menses zamanında

Gebelik kesinlikle dışlanmalı

Uterin anomali olmamalı

Mümkün olduğunca fundusa yakın yerleştirme

(Fundusa 1-1,5 cm mesafede/İpler serviksten 2 cm kadar uzun bırakılmalıdır. )

Efor uygulamadan yerleştirme   

Teknik olarak

Uygulama RİA hakkında hasta bilgilendirilmeli

Litotomi pozisyonunda spekulum takılmalı

Vaginal enfeksiyon varsa önce tedavi  tercihen adetli iken ancak gebelik kesin ekarte edilirse her dönemde RİA uygulanabilir.

Dikkatli ve direnç uygulamadan RİA fundusa yakın yerleştirilmeli

işlem sonrası ultrason kontrolü yapılmalı

uygulamada zorluk varsa bir sonraki aya bırakılmalı.

RİA + Gebelik durumu varsa

Ve gebelik <10 haftanın altında ise hastanın fertilite (gebelik) isteği varsa gebelik devam ettirilmeli ancak hastaya düşük riskinin ve enfeksiyon riskinin arttığını bildirilmelidir.

İpi gözüküyorsa RİA çıkartılması gerekir.

RİA için uygun kimseler

Herkese uygulanabilir ancak ideal olanı en az 1 doğum yapmış

Genito üriner enfeksiyon dışlanmış

Uterin anomalisi varlığı olmayan olgular.

RİA’ların koruma dışındaki uygulama alanları

Dİsmenore

Meneroji

Aşermen sendromu (tedavi sonrası)

Endometrial hiperplazi

Erken evre Endometrium kanserleri

RİA avantajları

Etkinliği (koruyuculuğu) çok yüksek  %99

Geri dönüşlüğü

Ekonomik

Emzirme ve pospartum döneminde takılması

Hapların kullanılamadığı alanlar (sigara, diyabeti hipertansiyon, emboli)

İlaçlar ile etkileşimi yok

Dezavantajları

CYBH’ye karşı koruyuculuğu yok.

Ektopik (dış gebelik ) riski artar.

Uygulamanın ilk 3 haftasında enfeksiyon riski artar.

Bakırlı rialar kanama ve dismenoreyi arttırır.

Çıkarılma nedenleri

Sebebi bilinmeyen kanama

Bakır alerjisi

Akut pelvik enfeksiyon

Gebelik varlığı

Uterin anomaller

Komplikasyonlar

Kanama

Ağrı

Enfeksiyon

Rüptür (delinme)

Dış gebelik

İntra uterin gebelik  

error

Bu blog yazısını beğendin mi? Lütfen paylaşalım :)