Doğum Sonu Devre

(LOHUSALIK=PUERPERIM)

Annelik gebe kalma ile başlar. Lohusalık ile devam eder.

Lohusalık:

Doğumun gerçekleşmesinden sonra plasentanın dışarı atılması ile başlar.

İlk 6 haftası kritik kalanı daha sakin ve sorunsuz geçmek üzere 18 ayı kapsamaktadır. Doğumsan sonra anne için lk dokunuş, ilk bağlanma ile ruhsal ve bedensel dalgalanmalar genital organların eski haline gelmesi ile nihayet bulur. Doğum farkındalığı yüksek insanlar için çocukla birlikte bir kez daha büyüme fırsatı yakalamasına sebep olur.

Lohusalıkta oluşan fizyolojik değişiklikler

Doğum sonu ağrılar:

    Uterus: rahim doğumdan hemen sonra küçülmeye başlayarak 4 hafta içinde egeblik öncesi iriliğe serviks (rahim ağzı) doğumun 2. Gününde 2 parmak girecek açıklığa iner. Tamamen kanaması 2 hafta içince gerçekleşir. Rahim ağzı kanalı iç kapısı kapanırken dış ağzı yani vajinaya bakan kısmı hiçbir zaman tam kapanmaz. Dıştan bakılınca geniş görünümlü, laserasyonu olan ve kenarında çöküntüleri var olan bir yapıya döner. İşte buraya bakarak doğum yapıpı yapmadığına karar verilir.

Doğum sonu ağrılar:

• –         Rahim kasılmaları: oksiyosın hormonu salgılanmasına bağlıdır.

• –         Sezaryen ve epizyo kesisi: kesi yerlerinde acıma yanma ve sızlama

Neler yapılabilir

• –         Ayakta ılık duş alma

• –         Dikiş bölgesine sıcak kompres uygulayın

• –         Uzun süre ayakta kalmayı

• –         Uzun süre oturmayın

• –         Ev içinde bolca gezinin

• –         Epizyo yeri 7-10 gün içinde iyileşir.

• –         Yara yeri üzerine oturmayın

• –         Pamuklu gevşek iç çamaşırları kullanın

• –         İdrar torbasını sık sık boşaltın 6-8 saat aralıklar ile

• –         Tuvalete gidin

• –         Kabızlık nedeni ağrı için bol su tüketin, içi posalı besinler tüketin

• –         Parosetamol grubu ağrı kesiciler alabilirsiniz.

LOŞİA: Doğum sonu normal kan kayıpları

• –         Normal doğumda 500 cc

• –         Sezaryende 1000 ccidr. Loşia oluşumu

• –         Plasentanın ayrılma yerinde arta kalan ve dökülen doku parçaları

• –         Kan ve serumdan oluşur. 10-15 gün devam eder. Başlangıçta 4-5

• –         Gün kanlı kırmızı 6-10 gün kadarda pembe ve giderek beyaza dönüşerek sona erer.

 

Süt gelmesi: prolaktin ve oksitosin hormonu salınımı

Annenin bebeğin sesini duyması bebeğin meme başını emmesi uyarısı başlangıçta anne sütü 4-5 gün koyu ve az daha sonra bebek emmesine bağlı miktarı çok artacak ancak kıvamı azalacaktır. Hamilelikte memeler genel olarak büyüler /sertleşirler/nodüller oluşumlar/hafif dolgunluk ve ağrılar olur.

Tedbir olarak:

• Göğüsleri destekleyen sert sütyen kullanmayın

• Çatlak var ise krem kullanın

• Memede 4-5 saatten fazla süt biriktirmeyin

• Memede yumrular oluşmasına izin vermeyin

• Meme başını ıslak bırakmayın daima kuru tutun

• Genel vücut hijyenine dikkat edin.

• Sezaryen ve epizyo kesi yeri ağrıları

• Sezaryen kesi yeri iyileşme 8 hafta

• Epizyo kesi yeri iyileşmesi 7-10 gün

Epizyo yeri bakımı :

• Üzerine oturmayın

• 4-6 saatte bir ped değiştirin

• Perine temizliği için ılık temiz su kullanımı

• Temizlik önden arkaya yıkama şeklinde olsun

• Ağrı ve şişlik var ise soğuk uygulayın

• Pamuklu ve bol iç çamaşırları giyin

• Uzun süre ayakta kalmayın ve uzun süre oturmayın

• İdrar yapma fazlalığı ve kabızlık

• Depolanan sıvının atılmasına bağlı olarak artar.

• Kabızlık:

• Doğum sonrası barsak hareketleri geç başlar.

• Karın kaslarının zorlanmış olması

• Ikınma ile dikişlerin açılacağı kaygısı

Tedbir:

• Bol su tüketin

• Posalı besinleri çok tüketin

• Ev içi yürüyüşler yapın

Gözlerde kanlanma: doğumun hemen sonrasında konjoktivalarda kanlanmaya bağlı kızarıklık oluşur.

Lohusalık Hüznü:

• Hormonal değişimler

• Ruhsal dalgalanmalar

• Ağlama krizleri

• Uykusuzluk halsizlik şaşkınlık

• Sinirlilik

• Baş ağrısı

• Konsantrasyon güçlüğü

• Doğumların %30-85’inde görülür.

• 7-10 gün içinde kaybolur.

• 

Lohusalıkta acil patolojik haller:

Doğum sonu kanamalar: doğumdan sonra görülen ve fizyolojik sınırı aşan (500 cc) kanamalardır. Hemotokrit değeri %10 dan fazla düşer. Vaginal doğumların %2-4 görülür.

Erken Post partum devrede görülen kanama nedenleri

1.   Rahim kasının kasılması anomalisi

Uzamış doğumlar

Rahmin aşırı gerginliği

Çok sayıda doğum yapma

2.   Doğum yolu yırtıkları

3.   Kanama pıhtılaşma bozuklukları

4.   Plasentanın patolojik bozuklukları

Kotiledon retansiyonu

Kısmı plasenta previa

Plasenta yerleşim anomalileri

Tali plasenta

5-  diğer faktörler

     Uterusun şekil anomalileri

6- hoyratça yapılan doğum yardımları

Geç post aortum kanama nedenleri

Olasenta retansiyonu

Sub involusyon

 

Lohusalıkta cinsellik

Lohusalıkta kadın rıhsal süreçle birlikte fizyolojik değişimlerde yaşar. Doğumdan sonra salgılanan hormonlar kadının cinsel uyarılmasını azaltır ve zorlaştırırlar. Vaginal ıslaklık gecikebilir yada olmayabilir. Cinsellik keyifli yaşanmaz ayrıca lohusalık kadını lohusalık hüznünü oluşturur.

Kadınlar lohusalığın 12. Haftasından sonra cinsel ilişki yaşamına dönebilirler. Doğum sonu ilişki başlama 6. Haftanın sonu işaret edilir. Ancak burada önemli olan kadını cinselliğe hazırlayacak olan sayılı günlerden çok kocanın eşi ile hem eş hem anne olarak kuracağı sevgi bağıdır. Tıbbi olarak loşia beyaza dönünce ve de dikişler iyileşince ilişkide bulunmada sakınca olmayacaktır.