Gebelik döneminde kalp solunum ve immün sisteme ait fizyolojik değişiklikler gebelerin daha duyarlı gelmesini sağlar. Gebelikte solunum yolu görülme sıklığı az olmaktadır. Hastalık ortaya çıkarsa sekonder morbidite ve mortalite artmaktadır.
Gebelikte kalp hızı ve oksijen tüketimi artışı beklenir. Aynı zamanda göğüsün eni çapı artar diyafram yükselir böylece akciğer kapasitesi düşer. Sonunda gebenin hipoksiye karşı dayanıklılığı azalır. Solunum yollarındaki değişiklikler damar genişlemesi mukozal ödem solunum yollarında sekresyon artışını beraberinde getirir. Viral pnömonisi olan (zatürre) gebelerde erken doğum gelişme geriliği düşük doğum ağırlılığı 5. Dakikada apkon storu düşmesi daha sık yaşanır. Gebelikte T lenfositlerinden Th2 grubunda artış görülür. Bu sebepten kovid-19 daha az şiddetle seyretmesine neden olur. Çoğu gebeler hastalığı hafif yada orta şiddette bulgular ile geçirirler.
Ancak ;
Alt hastalığı olanlarda EMR preterm eklamsi fetal sıkıntı sezeryan oranı artışı hem mortalite riski artmıştır.
Kovid-19 gebelerin yönetimi
Multi disiplin yaklaşımı gerektiren durumdur. Hastalığa bağlı komplikasyonların gelişimini engellemek için gebelikte ve postpartum 2 haftada grip aşısı uygulaması önerilmektedir. Enfeksiyon gebelikte bebeğe nadir olarak geçer. Vertikal geçiş hemen hemen hiç görülmez. Plasentada ACE2 reseptörleri mevcut olmasına rağmen fetüse geçiş ispatlanmamıştır.
Gebelerin izlenmesi:
Enfekte gebelerin yönetimi:
Hastaneye yatış endikasyonu:
Orta ve şiddetli hasta olanlar hafif hastalığı var ancak obezite vücut kitle ideksi>30kg/m2
Gebelik diyabeti hiper tansiyon preklamsi ileri yaş >35
venöz trombe emboli riski preterm eylemi EMR bozulmuş fetal profi
Takip ve tedavi:
kovid-19 tanısı almış gebelerde ve post partum 2 hafta dönemde anti viral ilaçlar kullanılır. Tedaviye mümkün olan en erken dönemde yada semtomlar başladıktan sonra 48 saat içinde başlanması kabul görmektedir. Enfeksiyon düşünülen ancak test sonucu çıkmamış gebelrde ampirik tedavi başlanır. Başka ek hastalığı olan gebeler yakından izlenmeli komplike olmayan kovid-19 tanılı gebelerin sadece izlenmesi yeterli olacaktır.
Kovid-19 gebelerde trombo enbolik riski artışı nedeni ile düşük molüküllü heparin başlanır. Doğum sonrası 7-14 gün devam edilir. Bakteriyel pinomoni riski varsa ampirik tedavi fetal akciğer mantrasyonu için 24-34. Haftalar arasında ritün dozda steriüd uygulanmaladır. Kotoliz uygulaması hala tartışmalıdır. Kullanmak gerekirse nifetipin tercih edilmelidir.
İndomatezin ACE2 reseptür etkişimi nedeni ile hipoksiye neden olur kullanımda yeri yoktur.
Magnezyum sülfat tedavisi için göğüs hastalıkları uzmanı görüşü alınmalıdır. Ağrı kesici için düşük doz aseto mifen tercih edilir. Düşük doz aspirin kullanımı her hastaya göre planlanmalıdır.
Plazma
Rekombinalt IL-1 reseptör antiganisti denilebilir.
Kovid-19 gebelerde doğum
Doğum zamanı planı, hastalığın şiddetine annenin genel durumuna ek hastalık varlığına fetal iyilik haline bakılarak karar verilir.
Tek başına kovid-19 tanısı erken doğum için endikasyon olmalıdır.
Bebeğe bulaş olmaması için mümkünse izolasyon süresi tamamlandıktan sonra gerçekleştirilmelidir.
Doğum şekli kararı
Obstektik endikasyon klinik aciliyet durumuna göre karar verilir.
Obstrektik endikasyon yok ise sezaryen uygulanmamalıdır.
Sezaryen meteryal morbibiteyi arttıran girişimdir.
Doğumda takip:
Ateş ölçümü
Oksijen santrasyonu
Solunum sayısı
Nabız tansiyon ölçümleri
Oksijen santrasyonu yakından takip edilmelidir.
Eylem süresini kısaltmak için
servikse balon uygulama
oksitosin indiksiyonu veya augmentasyon
enfeksiyonun yayılımını önlenmek için doğum eylemi hızlandırılmalıdır.
Odadaki personel azami seviyede olmalı vaginal doğumlarda anne maske takmalı doğum un ikinci evresini kısaltmak için vakum uygulanmalı
Doğum süresince oksijen verilmesi önerilmez. (oksijen sentreasyonu düşmezse)
Doğum Kişisel korunma ekipmanı giymiş kişiler tarafından gerçekleştirilmeli
Anormal etkisi nedeni ile mümkünse sezaryen bölgesel anestezi yapılarak gerçekleştirilmeli
Doğum sonrası takip:
Lohusa izole edilmeli
Hasta akut dönemde ise bebek anneden ayrılmalı emzirmemeli emzirme ile ilgili yeterli bilgi yoktur. Anne stabil ise maske takarak emzirebilir. Ağrı için asetominofen verilebilir. Postpartum düşük molekkülü haperin başlanır.